Eskrim, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan kişilerde oldukça önemli ve anlamlı etkileri olan bir spordur. Bir çok başarılı sporcunun geçmişlerinde bu tür problemlerin olduğu ve eskrimin sadece sportif başarılara ulaşmalarına değil bu bozuklukların giderilmesine de olumlu etkileri olduğu bilinmektedir. Eskrim ve dikkat eksikliği ile ilgili derlemiş olduğumuz yazımızda önemli bilgileri bulacaksınız.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) nedir?
DEHB çocukluk dönemimde oldukça yaygın görülen, aşırı hareketlilik, konsantrasyon eksikliği, dikkatin dağınıklığı ve her uyarana aşırı tepki verme ile seyreden davranışsal ve ruhsal bir hastalık durumudur. Çocukların %8’inde, ergenlik dönemindekilerin %6’sında ve yetişkinlerin de %4’ünde görüldüğü tespit edilmiştir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite birlikte seyrettiğinde tanı daha hızlı ve kolay konulabilir ancak çoğu zaman dikkat eksikliği tek başına kendini gösterdiğinden aileler destek almada bazen geç kalabilirler. Uzun yıllardır, dikkat eksikliği bir hastalık olarak tanımlanmamış olsa da son dönemde yapılan çalışmalar bu durumun genetik geçişli biyolojik bir hastalık olduğunu göstermiştir. DEHB’nin erkek çocuklarda 2-6 kat daha sık izlendiği saptanmıştır. Çocukluk döneminde tanı konulamayan bir çoğunun ilerleyen hayatlarında akademik başarılarının düşük olmasına, iş hayatlarında da zorluk yaşamalarına neden olmaktadır.
Eskrim ve Dikkat Eksiliği: İlaçsız tedavi mümkün mü?
Tedavide ilaçlı ve ilaçsız seçenekler birlikte denenebilir. İlaçsız tedavide fiziksel ve zihinsel egzersizler çok önemli bir yer tutar. Aile desteği de çok önemlidir; çocuğun “yaramaz” olarak damgalanmasından kaçınılmalıdır. Düzenli sporun etkileri çok belirgindir. Odaklanmanın yoğun olarak kullanıldığı eskrim gibi sporların bu bozukluğun tedavisindeki katkıları inanılmazdır.
Başarılı sporcular ve DEHB
Bir çok başarılı eskrimcin geçmişinde DEHB öyküsü olduğunu ve eskrimin bu hastalığı alt etmelerindeki rolünü artık biliyoruz. Olimpik eskrimci Miles Chamley Watson bunlardan biridir. Bu hastalık yüzünden kabus gibi bir çocukluk geçiren Miles’ı, bir öğretmeni eskrime yönlendirmiş ve eskrim sayesinde hem bu bozukluğu yenmiş hem de dünya çapında tanınan başarılı bir sporcu unvanına kavuşmuştur. Watson: “Eskrim, benim doğal ritalinimdir.”
Bir diğeri, bizler için de büyük bir onurun sahibi olan Fatma Zehra Köse‘dir. Köse, 94 yıllı eskrim tarihimizde, 23 altı kadın Milli Takımımızla dünya şampiyonasında altın madalya kazanan ekibin içinde yer almıştır. Kendisi bu hastalığı eskrim sayesinde nasıl alt ettiğini anlatıyor: “Eskrim taktiğin ve düşüncenin fiziksel performansa dökülmüş hali. Benim dikkat eksikliğim çoktu. Dikkatimi toplamam 1 dakikayı bulmazken dikkat eksikliğimi bu sporla yendim. Eskrim canlı bir satranç gibi. Taktiğin ve düşüncenin fiziksel performansa dökülmüş hali. İyi düşünüp anında uygulamanız gereken şeyler oluyor. Eskrim aynı zamanda özgüven veriyor insana.”
Şeyda Arık, Avrupa ikinciliği olan bir başka başarılı sporcumuz, benzer bir öyküye sahip ve annesinin ifadeleri şu şekilde: “Kızımda dikkat eksikliği vardı. Konsantrasyonu çok çabuk bozuluyordu. Derslerinde başarılı olmasına yardımcı olacak ama okulunu aksatmayacağı spor dalı arıyordum. Konuyla ilgili internete araştırma yaparken eskrim sporunun faydalı olabileceğini öğrendim. …. İlk başlarda amatörce yapmaya başladı ama azmi ve isteğiyle antrenörlerinin dikkatini çekerek takıma girdi. Sporun getirdiği disiplinle derslerinde de başarısı arttı. Tüm ailelere çocuklarını spora yönlendirmelerini tavsiye ediyorum.”
Bilimsel çalışmalar ne diyor?
İzmir’de yapılan ve 2016 yılında yayınlanan bir makalede; 10-12 yaş çocuklarda karşılaştırmalı olarak yürütülen bir çalışmada, eskrim yapan çocukların yapamayanlara göre dikkat düzeylerinin daha iyi olduğu bilimsel olarak kanıtlandığı görülmektedir. Dünya’da da benzer bir çok bilimsel bulunmaktadır.
Çocukların, dikkat ve konsantrasyonun ön planda olduğu eskrim gibi sporlara yönlendirmek, onların bu bozukluğu alt etmelerindeki en önemli silahlarından biri olacaktır.
Kaynaklar:
- PUBMED, https://www.ncbi.nlm.nih.gov
- Milliyet; https://meraklihastalar.com
- Milliyet; https://www.milliyet.com.tr
4.Academia;https://www.academia.edu
Editör: Nihan Karcı Karavelioğlu, KİSK Başkanı
